چکیده

علم پزشکی تاریخچه طولانی در خاورمیانه دارد،و به دوره بین النهرین باستانآغازتمدن سومرحدود 3000سال قبل از بر می گردد. لوح های میخی زیادی ازشهرهای مانند ارک Uruk (2500قبل از میلاد) و کتابخانه آشور بنی پال درنینوا پایتخت آشوریان (668ق.م) باقی مانده است. تعداد زیادی از این لوح ها نسخه های تجویزی هستند،اما مجموعه کمی از لوح های که به« رساله ها» ضمیمه می شده اند،وجود دارند. یکی از قدیم ترین وبزرگترین از این مجموع لوح ها بعنوان «رساله تشخیص و تفسیر » شناخته شده است . متن چهل لوح است که توسط ر.لبات ( R. labate) دانشمند فرانسوی بررسی و جمع آوری شده در برمی گیرد.

دربین النهرین باستان دو نوع طب پزشکی حرفه ای مجهزا وجود داشت. اولین نوع طب آشیپو (Ashipo) نامیده می شد، او که در متون قدیم تر به عنوان ساحر یا دکتر تعریف می شده است. آشیپو نیز یک متخصص در درمانهای گیاهی بود،

هخامنشیان ((Achaemenidn550سال ق.م. اولین سلسله عمده ایرانیان فرهنگ وعلوم بطور وسیع گسترش دادند.

ساخت اولیه داشگاه معروف و بیمارستان جندی شاپور واوج آن به زمان انوشیروان می رسد. مورخان اولیه مسلمین نظیر مقدیسی Magdisi)قرن دهم) نام پزشکان و اعضای مشهورجندی شاپور ذکر می کنند. برزویه Burzoy )) نویسنده مشهور ومترجم که او کتاب افسانه پنج تنتره’هندی (بعد کلیله و دمنه) برای انوشیروان ترجمه می کرد نیز معروف جندی شاپور بود .اولین پزشک مسلمان حارث بین خالد (Kalada harth bin) ثبت شده، درمدرسه پزشکی جندی شاپور تحصیل می کرده است.

نیمه دوم قرن نوزدهم آغاز تحول عمده سیاسی و ایدئولوژی وشروع رویه های مدرنیزه کردن در ایران است. ارامنه اصفهان بخاطر استفاده زیادشان از علوم اولین ماشین چاپ در سال 1941 وارد کردند. وصنعت کتاب برای همیشه متحول می شد. اولین مدرسه مدرن دارالفنون (انستیتیوتکنولوژی ) درسال 1851 همراه با چند آموزشگاه اروپایی شروع بکار کرد.

ایرانیان آموزش دیده به کار گرفته شدند وتوسعه مدرنیزه کردن به انقلا ب اساسی (1907) منجر گردید شد. در سال 1936برای اولین بار دوازده زن در دانشگاه تهران پذیرفته می شدند یکی از آنها که فروغ کیا(D.frough kia )بود که بعداّ در دانشکده پزشکی استخدام شد. در سال 1970و اندی دکترهای خارجی بیشتری از هند بکار گرفته می شدند ومدارس پزشکی در دانشگاهای عمده از استانداردهای عمده استفاده می کردند.

آن در دهه دوم بعد از انقلاب بسیاری مدارس جدید پزشکی در شهرها و مناطق روستایی تأسیس می شدند.هر چند استانداردهای با تسهیلات مناسب تر مدیریت ومعلمان خصوصی باقی مانده اند. َ

کلیدواژه: پزشکی باستان ،ایران ،خاورمیانه، جندی شاپور